Oeganda: de verborgen schat in het hart van Afrika
'De Parel van Afrika,’ noemde Winston Churchill het ooit. En terecht. Oeganda is een heerlijke mix van het mooiste dat Afrika te bieden heeft: fantastische natuurparken, een aangenaam klimaat en een zeer vriendelijke, Engelstalige bevolking. Maar Oeganda is ook nog eens de beste plek om oog in oog te staan met de zeer zeldzame berggorilla’s.
Als het land Oeganda ergens niet goed in is, dan is het wel het verbeteren van zijn internationale reputatie. Nog steeds denken de meeste Europeanen bij Oeganda aan Idi Amin of burgeroorlogen. En terwijl buurlanden als Kenia en Tanzania veel bezocht worden door toeristen is Oeganda nog veel minder bekend. Dat is zonde, want de Oegandese economie kan buitenlandse bezoekers goedgebruiken. Oeganda is dus naast de Parel van Afrika ook een verborgen schat.
Wat heeft het dan zoal te bieden? Werp een blik in de atlas en je zult zien dat Oeganda relatief klein is. Het is slechts zes keer zo groot als Nederland, maar het ligt op het kruispunt van vrijwel alle Afrikaanse landschappen. Je vindt er enkele van de hoogste bergen van Afrika, glooiende heuvels met savanne en dichte oerwouden. En dat alles met een aantrekkelijk klimaat: op de meeste plekken is het vrijwel altijd tussen de 25 en 32 graden. Met de Nijl, het Victoriameer en vele andere meren is er veel oppervlaktewater.
Oeganda is een echt safariland (inclusief olifanten, giraffen en leeuwen) en een hotspot voor vogelliefhebbers: de schoenbekooievaar, de great blue turaco of de kroonkraanvogel zijn hier allemaal te vinden. Ook typisch Oegandees zijn de Ankole-koeien in het zuidwesten van het land: deze koeien hebben hoorns van meer dan anderhalve meter! Maar de indrukwekkendste dieren zijn toch echt de berggorilla’s. Oeganda is namelijk ‘s werelds beste plek om deze zeldzame dieren te zien. Oog in oog staan met deze bijzondere dieren is een ervaring die je niet snel zult vergeten. Met de opbrengsten van deze activiteit worden ze beschermd en worden daarnaast ook andere natuurgebieden in Oeganda behouden.
Al rijdend door de glooiende heuvels valt op hoe groen het land is. De grond is er zeer vruchtbaar en veruit de meeste Oegandezen verbouwen dan ook hun eigen eten. Denk daarbij aan matoke, een banaan waarvan de onrijpe, gestampte variant het basisvoedsel vormt voor miljoenen Oegandezen. Fietsers die hun trossen matoke naar de markt brengen zijn een zeer herkenbaar onderdeel van het Oegandese straatbeeld. Langs de weg zijn er echter ook vele stalletjes waar rolex wordt verkocht. Het gaat dan niet om dure horloges, maar om gebakken eieren die in een chapati (een soort niet-zoete pannenkoek) zijn opgerold. In al zijn eenvoud is dit absoluut het proberen waard. Wat vaststaat is dat niemand, waar dan ook ter wereld, over 20 jaar bij het woord ‘rolex’ nog aan een horloge zal denken.
Toen er in de 19e eeuw Europese ontdekkingsreizigers op zoek gingen naar de oorsprong van de Nijl waren er in het vruchtbare Oeganda enkele florerende maar rivaliserende koninkrijken, met name Bunyoro in het noordwesten en Buganda aan het Victoriameer. Toen de Brit John Hanning Speke in 1862 in Buganda arriveerde was hij zeer onder de indruk. De Britten werkten samen met Buganda in hun strijd tegen Bunyoro en stichten een protectoraat. Hun overheersing was dus indirect en er hebben nooit veel Britten in Oeganda gewoond. Het protectoraat kreeg de naam Uganda en omvatte aanzienlijk meer dan het koninkrijk Buganda alleen. In 1962 werd Oeganda onafhankelijk. Inmiddels is het land stabiel en groeit de toerismesector.
Met zo’n 47 miljoen inwoners is het land drukbevolkt. Het is een van de jongste landen ter wereld en de bevolking groeit enorm snel. Het heeft meer dan 45 inheemse talen en de culturele diversiteit is groot. Naast Bunyoro en Buganda zijn er nog vier koninkrijken in het westen, midden en zuiden van het land. Hun koningen hebben nu vooral een symbolische positie, maar toch zijn veel Oegandezen trots op hun culturele erfgoed. Een bezoekje aan het paleis van de Kabaka, de koning van Buganda in Kampala is zeker interessant voor cultuurliefhebbers.
Er zijn veel lokale talen, maar Engels is de taal van het onderwijs. Sterker nog, het land is uitgeroepen tot het Afrikaanse land waar het beste Engels wordt gesproken. Daarom is het heel makkelijk om in gesprek te komen met Oegandezen. Je zult al snel merken dat veel Oegandezen het heerlijk vinden om met je te kletsen: over Robin van Persie, over of sprinkhanen nou wel of niet lekker zijn, of over hun geboortedorp en dat je dat echt eens moet bezoeken. Het zijn dan ook de mensen, ruimschoots vóór de gorilla’s, de meest spectaculaire watervallen of de lekkerste rolex, die Oeganda echt maken tot wat het is: de parel van Afrika.
