Reisverslag LITOUWEN, LETLAND, ESTLAND en SINT PETERSBURG

Zaterdag 30 mei

Het begon voor mij om 10 over 10 toen ik in de trein richting Schiphol stapte. Lekker blijven zitten tot daar, ideaal. 11.00 uur Schiphol bereikt. Gelijk maar bagage ingeleverd. Ik zag nog iemand met Djoser-label inchecken, bleek later Carel te zijn. Na wat verschuivingen van vertrekpunt en 'bumpi' taxirit de lucht in.

Heel snel al is Frankfurt in zicht. We zijn verlaat en maken ons zorgen of de koffers wel overkomen in de vlucht naar Vilnius. Volgens de piloot zijn andere vluchten ook verlaat, dus onze vertraging vormt geen probleem. Vlucht naar Vilnius verloopt voorspoedig.
Om 20.00 uur in het hotel.
Heerlijk, maar heel laat, gegeten in Lokos, vlak bij het grote plein in het centrum.
Het is zondag als we terug zijn in het hotel.
Heerlijk geslapen en uitgerust dit blaadje om 08.00 uur vol aan het kalken.
Anneke

Zondag 31 mei
Lekker geslapen! Gelukkig wel want de nacht daarvoor heb ik amper twee uur geslapen. Het belooft vandaag een prachtige dag te worden. De zon staat hoog aan de hemel en er staat een lekker briesje. We beginnen de dag met een rondwandeling door Vilnius onder de bezielende leiding van Marian. We gaan met zijn allen met de funiculaire naar boven, naar Gedimínas Castle. Na van het uitzicht genoten te hebben dalen we weer af en vervolgen lopend onze tour. Op onze weg bezoeken we veel kerken, te beginnen met de Kathedraal van Sint Stanislav en Sint Vladislav. Binnen prachtig gezang, mede door de geweldige akoestiek. Verder door de hoofdstraat, Pilíes genaamd, begeven we ons op weg naar de kerk van de Zwarte Madonna. Opvallend is dat er overal bloemen en berkentakken verkocht worden. Dit om het gezellig te maken. Het is namelijk zeven weken na Pasen, bij ons Pinksteren genoemd. Na de Zwarte Madonna gaat ieder zijns weegs.

We besluiten toch nog een bezoek te brengen aan het Lietuvos Nacionalínís Muziejus oftewel het Nationaal Museum. Interessant is een film van Unesco over de kunst van het kruismaken in Litouwen. Uit hout werden/worden de meest fantastische beelden gemaakt, soms nog met een ijzeren kruis erop bevestigd. Een vrouwelijke suppoost, en er zijn alleen maar vrouwelijke suppoosten, wordt furieus als Jacob een foto maakt van de mooi opgestelde houten beelden. De rest van de tijd houdt ze ons angstvallig in de gaten. Hopelijk zien we op doorreis door Litouwen nog voorbeelden van dergelijk vakmanschap.
Na het museum zien we op het plein naast de kathedraal nog een riddergevecht van als middeleeuwse ridders (met harnas) geklede mannen.

Na de lunch gaan we verder. Op een gegeven moment horen we muziek. Nieuwsgierig geworden gaan we hier op af. Het blijkt om een folkloristische dansgroep te gaan. Jacob gaat op een bankje zitten om op zijn gemak een en ander te aanschouwen en raakt in gesprek met een wat oudere vrouw in klederdracht. Daar ze de Engelse taal niet machtig is haalt ze haar kleindochter erbij om te vertalen. Daarop ontspint zich een leuk gesprek. De kleindochter, Gitare genaamd, is in gezelschap van haar vader Stasys. Het blijkt dat Gitare van plan is de Design Academy in Eindhoven te gaan volgen dit najaar. Ze biedt spontaan aan ons de universiteit te laten zien, met name de bibliotheek die een fantastisch plafond schijnt te hebben. Helaas blijkt deze dicht. Wel is er een poëziefestival aan de gang, waar we helaas niets van verstaan. De Litouwse televisie is zelfs aanwezig om opnames te maken. Vader en dochter hebben ons verder de stad rondgeleid. Onder andere hebben ze ons de kerk van Sint Peter en Sint Paul laten zien, die van binnen heel mooi wit pleisterwerk, net een soort ingewikkeld kantwerk, heeft. Dit pleisterwerk moet indertijd een gigantische klus geweest zijn. Stasys heeft heel prettige herinneringen aan de kerk, mede door een prachtig versierd opengewerkt schip van filigraan dat aan het plafond hangt, waar hij vroeger altijd gefascineerd naar keek.

De rondleiding door vader en dochter is ontzettend leuk. Dochter blijkt een enthousiaste verteller en via vader hebben we kennisgemaakt met een heel lekker plaatselijk drankje Midaus/Trakaí genaamd. Midaus is gemaakt van o.a. honing, erg lekker! We hebben de minst sterke variant van 16% alcohol genomen. Het leek ons niet zo'n goed idee om die van 75% te nemen. Er bestaat ook nog een variant van 50% alcohol.

Na afloop hebben vader en dochter ons naar restaurant Toores gebracht. Daar hebben we afscheid van hen genomen. Hopelijk zien we elkaar weer in Nederland. Gegeten in restaurant Toores en ondertussen van het prachtige uitzicht genoten. Na het diner zijn we door een park gelopen waar een dansgroep in folkloristische kledij optrad. Het was heel gezellig en het publiek danste enthousiast mee op de muziek. We blijven tot het einde en begeven ons met zijn allen te voet naar het hotel om te gaan slapen. Al met al was het een gezellige en leerzame dag, een genoegen om aan terug te denken.

Maandag 1 juni
De dag begint met vroeg opstaan, want het is ook al vroeg licht, maar wel bewolkt. Om 10 uur arriveert de bus in Trakaí, alwaar wij het Waterkasteel bezoeken. Het is een indrukwekkend fort, weliswaar zwaar gerestaureerd, bestaande uit een ommuurde buitenring en daarbinnen weer via een ophaalbrug naar de binnenste vesting o.m. bestaande uit een gigantische donjon. Een grote Romaanse toren met een zadeldak, zoals je die ook vindt bij veel oude Friese Romaanse kerken. De belegeraars werden van hieruit met pek overgoten, naar ik aanneem. Grote horden schoolkinderen gaan uiteraard wel naar binnen ter versterking van hun nationalistisch identiteitsbesef. Op de binnenplaats is daarom ter 'lering ende vermaak' een schavot opgesteld. Voorafgaande aan ons bezoek wordt op veler verzoek een groepsfoto genomen met het kasteel en het meer als decor.

We verlaten het dorp Trakaí met zijn kleurige houten huizen voor onze tocht naar Kaunas. Ongeveer 9 km hiervoor bevindt zich een prachtig barok klooster, Pazailis, waar nog één non Edita Stein resideert en de sleutel van de toegang bezit. Marian kent haar goed. Maar helaas, Edita bevindt zich vandaag in Kaunas, zodat we alleen om het gebouw heen kunnen lopen. Binnen zouden zich fraaie fresco's bevinden. De buitenkant kan wel een opknapbeurt gebruiken. De volgende keer beter.

Tegen 12 uur aangekomen in Kaunas. Ondertussen is het weer stralend zonnig weer. We kunnen tot 3 uur rondbanjeren in deze historische stad. Vlakbij de stalling van de bus bevinden zich al de overblijfselen van een middeleeuws kasteel, waarmee men ook bezig is te restaureren.
In de stad vele gotische, maar vooral ook barokke panden. Dit keer alleen de kathedraal bezocht, maar die kunnen toekomstige bezoekers rustig overslaan. Niet de moeite waard. We lopen de hoofdstraat af. Bij het postkantoor in socialistisch realistische stijl koop ik postzegels, Lt. 2,45 voor het buitenland met priorité-strookje. Zou het helpen? We lunchen bij Presto. De koffie is er al na vijf minuten en de salade binnen tien minuten. Betalen duurt wat langer, maar de totale doorlooptijd is toch aanzienlijk minder dan we gewend zijn in Litouwen, waar tot dusver de bediening zich kenmerkt door een extreme traagheid. Als laatste, maar wel just in time, arriveer ik precies om 15.00 uur bij de bus, zodat deze stipt op tijd kan vertrekken.
Ik vergeet nog te vermelden dat het deel van de straat dat gaat in de richting van de Russische kathedraal een prachtige, brede wandelboulevard is met bomen. Net Unter den Linden in Berlijn.

De volgende halte is het zgn. IXe Fort met zijn indrukwekkende gigantische monument voor degenen die hier tijdens de Tweede Wereldoorlog door de Nazi's en na de Tweede Wereldoorlog door de Russen zijn omgebracht. De greppel waar zo'n 1600 kinderen zijn doodgeschoten is nog zichtbaar aanwezig.
Dan volgt een 200 km lange trip door het saaie slaapverwekkende en eentonige Litouwse landschap. Akkers en hier en daar een bosje of boompje.

We zijn blij even de bus uit te kunnen als we bij de ferry komen, die ons naar de landtong voert waarop Nida ligt. Dikwijls zien we de zee door de bomen gloren van het smalle eiland.
Nog een laatste stop voor het trollen- en koboldenbos. Hier tal van karikaturale beelden van heksen, feeën, dwergen en andere onderaardse wezens. Je moet het mooi vinden. In ieder geval is het kunstig en zeker kinderen zullen ervan genieten.
Ons hotel is midden in het stadje gelegen en lijkt van goede kwaliteit, wel veel last van vliegen of mosquito's.
We laten ons de maaltijd goed smaken en daarna eindigt de dag met de oogjes toe in onze mooie ruime kamers.
Jacob

Dinsdag 2 juni  Nida
Het is alsof ik vanmorgen in een klein paradijsje ben. Ik zit op een bankje in het park achter ons hotel, Corrie genietend van een spannend boek naast me; het weer dat niet 'hemelser' kan zijn: volop zon maar niet te warm, lekker briesje en dat allemaal pal aan het strand van de 'zee' (Koerse Haf of Schoorwal). Schriftje op mijn knieën, wat de duidelijkheid van het schrijven niet bevordert!
Lekker kunnen uitslapen na een gezellige en sfeervolle maaltijd in een leuk restaurantje: er werd ernstig gediscussieerd en luidruchtig gelachen en Petra kon bij mij haar begeestering over zowat alle aspecten van de middeleeuwse kunst en kunstenaars kwijt.
Vanmorgen ook geen koffers pakken en ook Marian kon heerlijk ontspannen van haar ontbijt genieten. Overigens, ze maakt op mij de indruk, ook al is ze onze begeleidster, dat ze steeds ontspannen is; als ze loopt is het alsof ze paradeert: altijd even rustig en waardig.
Iedereen gaat vandaag zijn eigen weg: fietsen, wandelen, museumbezoek (o.a. huis van Thomas Mann, die ook wel wist waar hij rust kon vinden), genieten van zon en zee of alleen maar 'dolce far niente'.

Corrie en ik maken een 'culturele' wandeling door Nida. We bezoeken het mooie Lutherse bakstenen kerkje met een fraaie betimmering van het interieur; de geschiedenis van dit kerkje, dat pas dateert uit 1835, is toch al bewogen: bouwvallig geworden was al in 1887 nieuwbouw nodig. Na de Tweede Wereldoorlog werd het interieur verwoest door het Rode Leger en pas 1992 kwam het weer in Lutheraanse handen. Het erbij behorende kerkhof is een Rijksmonument; vele oude houten kruisen staan er nog: voor de mannen in eikenhout, voor de vrouwen in lindehout. Ze waren een geliefd motief voor de schilders van de groep 'Die Brücke" die zich rond 1900 in Nida gevestigd hadden.
Even verder treffen we een gloednieuw historisch museum aan: klein maar fijn en zeer overzichtelijk ingericht. Toegespitst op enkele aspecten van de geschiedenis van Nida: visserij, huizenbouw en inrichting hiervan.

Aan het eind van het dorp ligt het Thomas Mann museum in de villa die deze beroemde schrijver met zijn gezin vele jaren als zomerverblijf bewoonde; de vele foto's getuigen wel merendeels van een gelukkig gezin dat in werkelijkheid ook zo veel tragiek kende zoals de 'vlucht' naar Amerika en later de zelfdoding van enkele kinderen.
In de loop van de dag verdwijnt de zon achter de wolken en verdrijft een koude wind de wandelaars naar binnen. Een bijna 'Egyptische' plaag is voor velen de enorme aantallen muggen, zowel binnen als buiten. We eindigen de 'rustdag' in een restaurant met mooi uitzicht op zee; de meesten van ons komen net toe met hun laatste litas (morgen beginnen we aan de lats).
Jan, ook namens Corrie

Woensdag 3 juni    Naar Riga
Het regent!
Wat een timing! Vandaag hebben we een lange bustocht voor de boeg (± 340 km) en als het dan toch moet regenen, dan liever vandaag dan gisteren!
Om 08.30 uur stipt vertrekken we. Josef, de chauffeur, zal ons een eind op weg helpen en halverwege Klaipeda en Kaunas hebben we een koffiepauze, krijgen we een andere, grotere bus en een nieuwe chauffeur. Op naar Siauliai! Hier lunchen we, tellen de laatste litas, lenen her en der en berekenen wat we nog kunnen bestellen.
Siauliai is de derde stad van Litouwen met 134.000 inwoners en aangezien we na 1,5 uur verder moeten hebben we behalve één grote moderne winkelstraat, nauwelijks iets van de stad gezien.
Zo'n 14 km ten noorden van Siauliai bezoeken we de Kruisheuvel, Kryžiu Kalnas, het Mekka van Litouwen. Het is een nationaal symbool als teken van verzet. Duizenden kruisen zijn geplaatst op een heuvel van geringe hoogte. Tot drie keer toe hebben de Sovjets de heuvel met de grond gelijk gemaakt en steeds weer is men opnieuw begonnen met kruisen neer te zetten. In 1993 heeft Paus Johannes Paulus II bij de ingang het grote witte (nu grijze) Christusbeeld laten plaatsen. Het aantal kruisen is ontelbaar!

In het gras naast de heuvel zien we twee ooievaars die ons heel dichtbij laten komen, zodat we een paar mooie foto's kunnen maken.
Hierna nog één tussenstop: Kasteel Rundâle. Eerst moeten we trouwens de grens over, naar Letland. Met onze passen in de aanslag zitten we klaar om (zonder grapjes!!!) de douanebeambte zijn of haar werk te laten doen, maar dankzij het Schengen-akkoord 2007 is er geen controle meer. Als de bus bij Rundâle stopt krijgen we al op grote afstand een gedeelte van het indrukwekkende 18e-eeuwse, gedeeltelijk gerenoveerde kasteel te zien. De Sovjets gebruikten het kasteel als schuur en hadden het volledig uitgeruimd. Inmiddels zijn van de 138 kamers er weer 46 opgeknapt, ingericht en voor bezoekers toegankelijk.

Indrukwekkend is ook de tuin, die opnieuw aangelegd wordt en al een heel eind vordert. Opvallend dat tijdens de stops de regen zich inhoudt en als we weer in de bus zitten moeten de ruitenwissers constant in beweging blijven. Het is erg koud, 9˚, en Ria krijgt een sms'je uit Nederland met het 'vrolijke' bericht dat het morgen zal regenen en 8˚ wordt!

Het landschap vandaag wisselt van bossen naar glooiend grasland, koolzaadvelden, onmetelijke vergezichten en dan weer bos. De leegte, afwezigheid van huizen en dorpen is opvallend, maar wat verwacht je als er gemiddeld vijftien inwoners zijn per km2 op het platteland? Tijdens het laatste gedeelte is Marian heel enthousiast over de Tom-Tom en legt ons uit dat Riga snel in zicht komt. En dan: stoplichten, files en wat een wagenpark rijdt hier rond! Twee keer modaal volgens Nederlandse standaard.

Tegen 19.00 uur zijn we bij het hotel. De kamers zijn snel toegewezen en we kunnen gaan eten. De Chinees vlakbij wordt door ons over het hoofd gezien; dus toch nog even zoeken! En Marian heeft met de rest de tien minuten lopen gebruikt om alvast even de stad te verkennen.
Het eten was super en nog steeds regent het ……
Coen en Janny

Donderdag 4 juni
Het is eindelijk gestopt met regenen, wel erg koud vandaag; een rondtour door Riga met gids Olga. Eerst door een straat met allerlei gebouwen in Art Nouveau stijl, heel mooi. Daarna naar het oude centrum, maar eerst een lekkere bak koffie om even op te warmen. Daarna naar het Domplein via de Sint Jacobskerk. Helaas begint het wat te regenen. De Dom is in verschillende stijlen gebouwd omdat er telkens een stuk aangeplakt werd. We komen langs de Drie Gebroeders, de oudste woningen van de stad. Beneden woonden de families, boven was de opslag. Bij het Raadhuisplein aangekomen vertelt de gids het verhaal over het huis van de Zwarthoofden ………………..
Het begint steeds harder te regenen en iedereen krijgt het ook koud. Olga heeft dat in de gaten en laat als laatste bezienswaardigheid het huis met de katten zien. De katten stonden met hun achterkant naar het huis van het gilde, aan de overkant van de straat, omdat de eigenaar van het huis een conflict had met het gilde. Hij wilde namelijk lid worden maar omdat hij niet 'van stand' was werd hij niet toegelaten. Later is de ruzie bijgelegd en nu staan de katten met hun gezicht naar de straatkant. Zo eindigt de rondleiding vanwege de regen en kou. Iedereen zoekt een restaurantje op, wat niet moeilijk is want op het plein hebben we ze voor het uitkiezen. Binnen is het lekker warm …… en genieten we van onze lunch. Na het eten met Marian, Ria, Petra en Bert naar de Domkerk gelopen. Volgens Petra was het binnen niet erg mooi. Naar de Petruskerk gelopen, waar we binnen anderen van de groep tegenkomen. Terwijl Marian, Ria, Petra, Bert, Coen en Janny naar de markthallen gaan, loop ik nog even door de oude stad.

Het Vrijheidsbeeld gezien, de orthodoxe kerk in geweest, die de moeite waard is. Hierna naar het hoogste hotel van Riga (26 verdiepingen) gelopen om van het uitzicht te genieten. Helaas is de bovenste verdieping pas om 16.00 uur open; daarom hebben Corrie en Jan, die er ook waren, en ik eerst wat gedronken. Jan is toch terug gegaan naar ons hotel, maar Corrie en ik hebben gewacht tot 16.00 uur en ondanks het slechte weer blijkt het uitzicht de moeite waard. Samen teruggelopen naar ons hotel, gezellig lopen kletsen. Vanavond met een aantal van de groep bij de Chinees gegeten, vlakbij het hotel, gezellig en erg lekker. Het is droog …..
Minouk

Vrijdag 5 juni
Half negen vertrekt de bus naar Saarema, maar niet zonder eerst een bezoek te brengen aan Sigulda in het Nationaal Park Gauja. Na ongeveer een uurtje met de bus komen we aan bij de burcht van Turaida (Treyden). Onderweg maakt de bus nog een noodstop waarbij reisleidster Marian achterover de bus doorvliegt. We schrikken ons rot maar gelukkig houdt ze er 'alleen' twee grote blauwe plekken aan over.

In 1186 werd het eerste (houten) kasteel gebouwd. Dat brandde rond 1219 af en vervolgens bouwde de bisschop van Riga er op dezelfde plaats de burcht Fredeland die later Treyden werd genoemd. In 1776 werd ook dit kasteel door brand getroffen. In de jaren 50 is het kasteel deels herbouwd, eigenlijk zijn ze er nog steeds mee bezig. Ook dit gebeurt weer op de Baltische manier met nieuwe stenen, waardoor erg goed te zien is wat oude en wat nieuw is. Het nieuwe metselwerk is te perfect en neemt een deel van de oude sfeer weg. Aan de andere kant is het leuk dat je goed kunt zien hoe het kasteel er vroeger heeft uitgezien.

In een modern ingericht alleraardigst museum (gehuisvest in het hoofdgebouw van het kasteel) zijn verschillende vondsten tentoongesteld, aangevuld met informatie over de geschiedenis van Turaida. In één van de torens zit nog een winkel/galerie met Letse sieraden inclusief informatie over de betekenis van de designs.
Na een kopje koffie/thee in het restaurantje net buiten het complex gaan we op weg naar Pärnu. Onderweg zien we uitgestrekte wouden afgewisseld met landerijen met houten huizen; misschien een eentonig beeld, maar als je goed oplet zie je leuke dingen, ooievaars, buizerds op telefoonpalen of een blauwe kiekendief. Daarnaast staan de seringen pracht in bloei rond elke boerderij.
In Pärnu gaan we de bus uit voor de lunch. Pärnu is bekend als 'Estlands zomerhoofdstad'. Het plaatsje is nog niet helemaal ontwaakt uit haar winterslaap maar toch is de hoofdstraat knus en gezellig met de gekleurde houten huisjes.

Gosse en Irene eten een broodje bij de bakker maar we horen ook verhalen van een Nederlandse meubelmaker die een hotel-restaurant 'voor erbij' is begonnen. Een aantal groepsgenoten krijgt een rondleiding in zijn hotel dat is ingericht met meubels uit zijn fabriek
Andere groepsgenoten bezoeken nog de orthodoxe kerk waar net het orgel een 'concert' geeft.

Aan het eind van de middag gaan we in Virtsu op de boot naar Kuivastu op Muhu, een eilandje tussen de kust van Estland en Saarema. De boottocht duurt geen 1,5 uur zoals de boekjes vertellen maar iets meer dan een half uur.

Van Kuivastu loopt een dam naar Saarema waar we nog een uurtje nodig hebben om in Kuressaare (Arensburg) te arriveren. We overnachten in het Stadionhotel met uitzicht op de burcht. Voor het eerst zijn niet de kamers met uitzicht op de burcht gewild, maar die met uitzicht op het stadion. Er is morgen namelijk een optocht die eindigt in het stadion!
We eten 's avond in het door Marian gereserveerde restaurant Kodulina. Na even zoeken vinden we het en genieten met de hele groep van een heerlijke maaltijd met goede bediening! Om half twaalf waren we terug in het hotel!
Irene

Zaterdag 6 juni
De ochtend begint voor Irene en mij rond 07.00 uur. Na het gebruikelijke ochtendritueel schuiven we om ongeveer 08.00 aan bij het ontbijt. De bus vertrekt om iets over half negen en brengt ons richting Sääre. Plotseling maant Marian onze chauffeur Vidas om af te remmen. Ze wil ons een belangrijke plek laten zien. Hier staat een monument in de vorm van een pilaar. De betekenis van deze pilaar zou een gebroken zwaard moeten voorstellen. In de Tweede Wereldoorlog hebben de Duitse troepen en met name een tankbataljon, hier zware gevechten geleverd met het Sovjet leger. Aan beide zijdes hebben veel mannen het leven verloren. Na het monument te hebben aanschouwd en de bijbehorende uitlegborden te hebben gelezen gaan we verder. We rijden verder richting Sääre en stoppen bij een strandje aan de kust waar allerlei stapeltjes en zelfs een grote stapel van stenen zijn gemaakt. Het ziet er erg kunstzinnig uit. Hier ziet Irene nog een tweetal kraanvogels. In het vogelboekje van haar vader staat bij deze vogels nog geen kruisje, wat betekent dat haar vader deze nog niet in het wild heeft gespot. Het boekje is bijna 35 jaar in het bezit van haar vader en er staan heel wat kruisjes bij de diverse afgebeelde vogels. Nu mag Irene bij de afbeelding van de kraanvogels een I zetten …..

We gaan vanaf het strandje verder en komen uit op het uiterste puntje van het schiereiland. Hier doet zich weer een aantal leuke fotomomenten voor. Het weer is bewolkt, droog en het lijkt als of hoe verder we bij het uiterste puntje komen hoe blauwer de lucht wordt. Hier ben ik blij mee, want dat levert weer andere foto's op dan alleen maar grijze en grauwe luchten. Op deze uiterste punt waren vroeger allerlei militaire activiteiten zoals een raketbasis. We drinken in een vrij nieuw restaurantje een kop thee en koffie. Sommigen van de groep genieten van het zonnetje, dat af en toe vanachter een wolk zijn lichtstralen op ons laat vallen.

We kruipen weer in de bus en gaan op zoek naar het restaurantje waar we tussen de middag een soep- en broodmaaltijd zullen gebruiken. We verlaten de verharde weg en komen uit op een kiezelweg. Het blijkt toch lastiger te vinden dan gedacht. Tot twee keer toe moet de bus keren en terug rijden. Uiteindelijk wordt dan toch de goede toegangsweg gevonden. Het is een ietwat smalle bosweg, waarbij tegemoetkomend verkeer niet of nauwelijks kan uitwijken. Ook gezien de laaghangende takken van de bomen is er al in geen tijden een bus langs geweest.
Aangekomen bij de bed and breakfast kunnen we gelijk plaatsnemen aan tafel. We krijgen een rijk gevulde soep met daarin o.a. aardappelstukjes, ei, wilde paddestoelen en nog wat meer lekkernijen. Daarbij krijgen we heerlijk brood en een kleine cake geserveerd. Het smaakt allemaal heerlijk. Zoals Ollie B. Bommel zou zeggen: "een eenvoudige doch voedzame maaltijd".

Na de lunch gaan we richting Kuressaare. Het zonnetje laat zich nu weer af en toe volop vanachter het wolkendek zien. Om ongeveer 14.00 uur komen we aan. Vlak voor ons hotel stopt de bus en worden we afgezet. Irene en ik splitsen ons na rijp beraad af van de groep en trekken het stadje in. We komen langs het kasteel. We besluiten om het niet aan de binnenkant te bekijken en lopen over de vestingmuur er een rondje om heen. Aan de achterzijde verlaten we het kasteel en lopen richting het centrum van het plaatsje. Daar bekijken we wat winkeltjes. In een supermarkt kopen we wat fruit, drinken en zuivel. O.a. voor de reis van morgen die ons naar Tallin zal brengen. Met de boodschappen lopen we terug naar het hotel waar we het rustig aan zullen gaan doen. Irene typt nog wat op het laptopje en ik bekijk de binnenkant van mijn ogen.

Om ongeveer 17.45 uur maakt Irene me wakker en zegt dat er een optocht door de straat voor het hotel langs komt. Met de slaap nog in de kop grijp ik mijn camera en maak buiten snel wat foto's van de kleurrijke optocht. We besluiten om kaartjes te kopen en gaan achter de optocht aan het stadion binnen en zoeken een plaats op de tribune. De zon schijnt en het is erg druk. We krijgen folkloristische dans te zien en in de kleurrijke kleding ziet het er prachtig uit. De zon schijnt op het veld, maar wat minder op de tribune, waar het dus, als je niet beweegt, al vrij fris begint te worden. Ook hebben we nog niet gegeten en de combinatie lekkere trek en kou doet ons besluiten om op te staan en een restaurantje te zoeken.

In wat voor ons de hoofdstraat is vinden we een leuk restaurant met een echte Italiaanse naam 'La Perla'. Ook de menukaart spreekt ons erg aan. We nemen bruschetta, lasagne, biefstukje, Irene een crème brulé en voor Gosse ter afsluiting een kop koffie. Voldaan lopen we weer richting het hotel en beginnen alvast met het inpakken van de tas.
Gosse

Zondag 7 juni Tallinn
Wederom op pad. Frisse temperatuur, maar zon en grote wolkenlucht in alle kleurnuances. Twee kraanvogels in het veld, de bermen van de weg vol fluitenkruid verder de leegte aan mensen, en groen. Voor het eerst loopt er vee in de velden. Prachtige bruine koeien – hun huiden glommen in de zon. Stoppen bij drie oude windmolens, waarvan één een Hollands model blijkt te zijn. Dan steeds weer die heerlijke schone lucht. De witte, lila, paarse seringenstruiken, overal in het wild.
Karja - tussen 1250 en 1350 A.C. gebouwd. Eén van de zeven kerken. Rijzig met hoge smalle ramen, de vroeg-gotiek verradend, maar toch verwijzend ook binnen naar de Romaanse erfenis. De heilige Catharina, St. Nicolaas e.a. gebeeldhouwd – mooi beeldend. Buiten aan het zuidelijke schipportaal is een kruisigingsreliëf ingemetseld, heel mooi – heel archaïsch. De dikke muren en het rijzige gebouw – op een soort terp, een zelfstandige witte vorm in het landschap omringd door bomen - en bij het verlaten van de bus zingt een nachtegaal in de bosjes.
De tocht voert ons weer door de groen omzoomde weg – de zwart wit gestreepte stammetjes van de berken als grafisch accent. Hier en daar grote plekken met salomonszegel, net niet in bloei.

Tweede, niet cultuurstop, is ter bezichtiging van een vijver, ontstaan door ooit de inslag van een meteoriet. Tweede cultuurstop in Liiva, een onvoorziene stop. Weer een witte kerk met boven de ingang een houten klokkenstoel. We kunnen de kerk van binnen niet bekijken vanwege een kerkdienst. Mooi poortje aan de zuidzijde en weer die smalle hoge ramen – een paar zware vierkante kruisen staken scheefgezakt in de grond van het kerkhof. Weer gelegen tussen de bomen – het gezang van de vogels – de zondagsrust. Toch een dag anders dan de anderen. Meer wolken, zacht gedempt licht - een fluwelige kwaliteit.

Varen met de ferry, terug naar het vasteland; over het zwarte lint, door het groene land naar Tallinn, naar ons hotel bij de ferryhaven.
Petra

Maandag 8 juni
Wat een heerlijk gevoel was dat gisteravond: ik hoef de wekker niet (vroeg) te zetten …. Maar helaas, ik heb buiten de waard gerekend: de enorme ferryboten die aan de kade tegenover ons hotel afgemeerd liggen, worden gevoed met vrachtwagens en bussen! Rond 06.00 uur een kabaal van jewelste. Gelukkig val ik weer in slaap en om 08.00 word ik echt wakker. En: de zon schijnt! De lucht ziet er aangenaam uit, niet te veel wolken en het is niet ijzig koud zoals de laatste dagen. Met veel zin en vol energie gaan we (Bert, Petra en ik) naar de oude stad waar we ons laten onderdompelen in een warm bad van de Middeleeuwen; kerken, een Dominicaner klooster, pakhuizen en koopmanshuizen, het staal allemaal op een kluitje bij elkaar. Onze ogen hebben het zwaar met zoveel moois. Onze voeten trouwens ook, de oude stad is voor een groot gedeelte geplaveid met keien die ook nog eens op een middeleeuwse manier zijn neergelegd. De soms niet onknappe Estlandse dames met hoge hakken moeten heel goed kijken waar ze lopen.

We gaan, net als men vroeger deed, via de Grote Kustpoort bij het bastion (Dikke Margareta genoemd), de oude (beneden-)stad binnen. Hiernaast zou een monument moeten staan voor de slachtoffers van de ramp met de Estonia, de ferry die uit Tallinn vertrok. We hebben het niet gezien, helaas, maar eerlijk gezegd ook niet echt gezocht. Misschien morgen nog. Lopend door de Pikk, curieuze naam/woord voor 'lange straat' en de Vene, komen we bij een steegje, Katariina Kaik, waar allerlei kunstnijverheidslieden hun werkplek hebben. Op het pleintje ervoor vinden we bij toeval het zeer oude Dominicanenklooster (uit 1246), waar een enthousiaste jongen, leerling van de kunstacademie, ons een rondleiding geeft. In de kloostergang is het zó donker dat je er direct de fakkels bij bedenkt, die ze in die tijd zeker hadden. Heel indrukwekkend dat dit gebouw 800 jaar oud is, nog redelijk intact.

Na nog enkele handwerkslieden te hebben bezocht, richting bovenstad getogen. De Nevsky kathedraal ziet er suikertaartachtig uit. De binnenkant heeft iets mystieks. De iconostase, de iconen, de dunne gele kaarsen, vrouwen met hoofddoekjes die de icoon van Maria aanraken en kussen, de geur die er hangt, het roept bij mij sprookjesachtige gevoelens op.

Ook de Lutherse kerk van de Heilige Maagd Maria heeft iets bijzonders. Al die wapenschilden van adellijke families doen feodaal aan. Opvallend is ook de houten 'vipbox' vlakbij het altaar.
Via het uitzichtpunt tegenover deze Domkerk, waar het wemelt van de gidsen-met-groep, dalen we weer af naar de benedenstad. Daar bekijken we buiten- en binnenkant van het Gildenhuis, met een mooi interieur. De Heilige Geestkerk ertegenover moet wachten tot morgen, we hebben al zoveel info tot ons genomen. Het is tijd voor een biertje en rust voor onze onderdanen, die morgen weer een hele wandeling voor de boeg hebben.
Ria

Dinsdag 8 juni
Aangezien niemand van de groep staat te trappelen om de schrijfbeurt over te nemen, neem ik nog een dag voor mijn rekening.
Ondanks de herrie vanmorgen bij het inladen van de ferry's vinden Petra en ik dat we best een goed gesitueerde kamer hebben met het uitzicht op de kade. Gisteravond hebben we staan kijken hoe de vrachtwagens in de ferry worden gereden. Vannacht wakker geworden van een hevige regenbui. Gelukkig is het vandaag, op wat spetters na, droog gebleven. En niet zo koud!
Op weg naar het Kadriorg Paleis kan Jan het niet laten om een moderne kerk waar we langslopen, binnen te gaan. We krijgen direct een rondleiding aangeboden; deze Methodistenkerk is zeer modern en verbazingwekkend goed toegerust. Gefinancierd door Amerikanen en Koreanen.

Kadriorg is de moeite waard. Gelegen in een prachtig park met een nogal Paleis Het Loo-achtige tuin in aanleg. Kumu Museum is een hightech glazen gebouw waar een aantal van ons naar binnen gaat. Bert en ik slaan dit museum over, wij lopen naar de oude stad. Hadden nog e.e.a. tegoed. Apotheek uit 1422, niet echt interessant, tenzij je in een apotheek werkt. Op het Raadhuisplein voegen een paar museumgangers zich weer bij ons. In de Heilige Geestkerk met zijn armenbijbel wordt gerepeteerd voor een concert, klinkt niet gek! In deze entourage word je ook geïnspireerd. Na een zoektocht vinden we het punt, vanwaar je vier torens van de stadsmuur op één rij goed kunt waarnemen. Gelukkig, want iets niet gevonden hebben kan behoorlijk frustreren. Zo ook het monument ter herinnering aan de ramp met de Estonia. We hebben het toch gevonden. Het blijkt een vrij grote, onderbroken boog, van zwart gepolijste steen, aan de buitenkant van de stadsmuur onder aan de Dikke Margareta.
Zoals altijd gaan we vanavond weer met een stel eten, waar? Nog niet bekend ….
Ria

Donderdag 10 juni , Sint Petersburg
08.00 vertrek uit Tallinn, heerlijk verblijf. Maar de weg op, weer langs de geel-witte bloemenpracht van koolzaad en fluitekruid, donkerkleurige grassen, de luchtige pluizige paardebloemen, een weelderige aanblik. Dan een bord Sint Petersburg 309 km. De lucht dun bedekt, rustige vierbaansweg, landschap met bossages, hier en daar armoedig uitziende boerenhuisjes. Het landschap wat parkachtig. De weg loopt dan ook langs het grote natuurpark Lahemaa en slingert een stuk in de buurt van de zee. Zee en lucht vervloeien. Regelmatig wordt er aan de weg gewerkt en dichtbij Kohtla Järve zie je de hoge afvalbergen van de steenoliemijnen, een oord van vervuiling. Veel verlaten schuren in het land nabij Narva, de grensplaats. Resten van de kolchozen? Twee forten aan de rivier, één aan de kant van Narva in Estland, de andere aan Russische zijde in Ivangorod. Lange rijen lieden die de grens over willen. Met en zonder plu, want het is ondertussen gaan regenen. Door de plensbuien begint de bus zelfs te lekken op het middenpad. Alles verloopt vlotjes, en eigenlijk ook aan Russische kant. Alleen hilarisch dat binnenstebuiten keren van onze bus, zelfs het dekseltje van de brandstoftank moet open. Alle hoeken en gaten worden met een zaklantaarn doorzocht. Een weg zonder afdeklaag en daarna leek het wel of er tanks overheen zijn gedenderd. Zoveel gaten, de gemiddelde snelheid is 40 km per uur. Verlaten fabrieken, roestskeletten en lange en smalle stallen, huizen slecht tot niet onderhouden. Dichterbij Sint Petersburg is er meer bedrijvigheid en bij de entree van de stad dienstencentra, supermarkten, moderne wegenaanleg, veel auto's en zo langzamerhand komen we in de stad. Grote elkaar kruisende boulevards, veel groen. Hier en daar ook in het Engels teksten, opschriften zoals Citibank en  Sale. Somber weer. Met enig gezoek via de Fontanka – een brede gracht met bruggen, vinden we toch het hotel en zitten we in onze suite; oftewel: zeeën van ruimte, uitzicht op de binnenplaats, verkeer op afstand.
Petra

Vrijdag 12 juni

Heb ik nog wel gehoopt door het zonnetje gewekt te worden, miezert het. Maar zodra onze ontbijtruimte vol loopt is het weer oké, vol verwachting van de dag van vandaag, maar dat kan ik jullie pas vanavond vertellen. Voorlopig kan ik en hopelijk iedereen, teren op het enthousiasme van de zangers en dansers, de sfeer en de ambiance van gisteravond.
Voordat we aan de aangekondigde boottrip beginnen, hebben we het avontuur van de metro met glans doorstaan. Onze voortreffelijke en inspirerende gids wacht ons al op. Iedereen komt goed op de boot terecht en een fantastische tocht begint. Wat er verteld wordt en wat er te zien is, heeft iedereen hoop ik, nog duidelijk in de ogen en de oren.
Na een wandeling met het hele stel vinden we na enig zoeken een prima restaurant voor koffie. De meeste aandacht kreeg het dubbele zittoilet!

Daarna scheiden onze wegen. Met Janny en Coen gaan Jan en ik verder. Eerst om en in de Kazan kathedraal. Oogverblindend en vol volk. Een lange rij gelovigen die een of ander relikwie komen vereren, staat vooraan. Achter in de kathedraal wacht een beeldschone bruid met haar toekomstige echtgenoot en haar familie op het moment dat drie popen hen zingend, biddend, buigend en bewierokend komen ophalen om hen in de echt te verbinden.
Op het plein rond de kathedraal is het heerlijk ontspannen rondwandelen, dit zeker in verband met de feestdag. We steken de weg over en verdwijnen voor een half uur in een tweeverdiepingen grote boekhandel.
In een fraaie binnenhof rusten en lunchen we.
Op naar de volgende kerk, de mooiste van allen (volgens Jan en die kan het weten!). De Opstandingskerk of de Kerk van de Verlosser op het Bloed.
We lopen langs het lange grote Russische museum, geen tijd om binnen te gaan, toch genoten van de buitenkant en daarna verrast met het Poesjkin monument in een fraai park.
Tot slot wandelen wij langs warenhuizen en winkels die zich over meer dan 200 meter uitstrekken.
Toen was het wel genoeg geweest, met de metro en de benenwagen weer naar ons hotel.
Vanavond ons afscheidsdiner!
Dag allemaal, Corrie

Vrijdagavond 12 juni
Om 20.00 uur hebben we ons verzameld in de lobby van het hotel om met bijna de voltallige groep in ongeveer twintig minuten te wandelen naar een typisch Russisch restaurant, voor het slotdiner.
Namens de groep houdt Jan een afscheidsspeech waarbij hij Marian bedankt voor het welslagen van de reis. Ook Petra richt nog even kort het woord tot Marian.
Vervolgens heeft Marian in rijmvorm voor iedereen nog een persoonlijk woordje over.
Na een voortreffelijk diner nemen we afscheid van Gosse en Irene. Zij gaan diezelfde avond nog met de trein, via een meerdaagse tussenstop in Berlijn, terug naar Nederland.
Met enkele reisgenoten hebben we nog een laatste borrel gedronken in het Azimut Hotel dat tegenover "ons" hotel is gelegen.

Zaterdag 13 juni
De dag van de terugreis. Maar niet nadat we eerst nog een bezoek hebben gebracht aan Peterhof, het misschien wel meest bekende zomerverblijf van tsaar Peter de Grote.
Peterhof is gelegen ten zuidwesten van Sint Petersburg aan de kust. Het is een enorm groot paleizen- en tuinencomplex met uitzicht op de Finse Golf. In het park bevinden zich ook veel beeldhouwwerken en fonteinen. Het is gelukkig prachtig weer en we hebben ruim de tijd om van al het fraais te genieten. Desondanks is de tijd te kort en de rij wachtenden te lang om ook nog het Grote Paleis te bezoeken. Je kunt nou eenmaal niet altijd alles hebben.
Met de bus is het daarna nog een uur rijden door het drukke verkeer van Sint Petersburg naar Pulkovo Airport. Via München zijn we teruggevlogen naar Amsterdam en op Schiphol neemt iedereen afscheid van elkaar.
Het einde van een geslaagde reis.
Bert