Gouden Ring van Rusland

Met 20 miljoen inwoners is Moskou de grootste stad van Europa en een bruisende metropolis. Toch vind je op slechts een kleine twee uur rijden meerdere pittoreske dorpen en steden waar de tijd lijkt stil te staan: welkom in de Gouden Ring van Rusland!
 

De tijdmachine van Soezdal

In Soezdal voelt het nabijgelegen Moskou onverklaarbaar ver weg. Het slaperige houten dorp lijkt vastgelopen in de modder van zijn straten. Vroeger was dat anders: in de 12e eeuw heerste het kleine Soezdal namelijk over Moskou en was het een levendige handelsplaats waar Russen, Turken én Vikingen af en aan voerden. Tegenwoordig is dat bijna niet meer voor te stellen: de straten worden vooral bevolkt door sjokkende baboesjka’s, kippen en enkele toeristen. Om een idee te krijgen van de gloriedagen maak je een bezoek aan het kremlin van Soezdal: een complex van kloosters en kerken achter witte vestingmuren. Ook achter de muren is alles wit, met als hoogtepunt de kathedraal, waarvan de toppen van de torens hemelsblauw zijn geschilderd, met daarop gouden sterren. Binnen is het een even sprookjesachtige verschijning vol fonkelend goud: de muren zijn versierd met honderden afbeeldingen van heiligen, allemaal ingelijst met een gouden rand. De rijkdom spat er vanaf, en dat wordt ook door de UNESCO gewaardeerd: sinds 1992 staat de kathedraal op de lijst van werelderfgoed.

De rijkdom spat er vanaf 

Als de avond begint te vallen zijn de straten nog leger dan in de middag. Dit is de ideale gelegenheid om het dorp van Soezdal te verkennen. Houd daarbij je ogen open voor de kleine huizen: veel van de houten gevels zijn namelijk versierd met prachtig houtsnijwerk. Een kleine wandeling langs de oevers van de Kamenkarivier is ook absoluut aan te raden: die staan in de zomer prachtig in bloei, en bieden een mooi uitzicht over de stad. Als de zon dan nog lager zakt, kringelen uit de schoorstenen de eerste rookwolken van de avond – misschien is er sinds de gloriedagen juist weinig veranderd in Soezdal.

De belle en het beest

Ten noorden van Soezdal ligt de grote stad Jaroslavl. Alhoewel de treurige buitenwijken doen vermoeden dat deze stad volledig gebouwd is door Sovjets, vind je in het centrum vele oude kerken, kloosters en kathedralen. Niet voor niets is het 1000-roebel briefje versierd met de skyline van Jaroslavl. Om deze kerken en kloosters van dichtbij te bekijken loop je over de boulevard langs de Wolga. Aan de linkerkant, op de oostelijke oever, liggen huisjes omgeven door lindebomen– terwijl aan de rechterkant de stad vrolijk door ruist. De straten trillen door het gewicht van de vele trolleybussen, op de rivier klinken de hoorns van cruiseschepen. Uiteindelijk loopt de boulevard dood in een lommerrijk park met verschillende kerken en kloosters. Ondanks de bedrijvigheid van de spirituele Russen – die druk bezig zijn met kruisjes slaan, kaarsen branden en iconen kussen – oogt het geheel, zo in de schaduw van platanen, ontzettend sereen.
 

De bijzonderste kerk staat in een verloederde arbeidersbuurt

Maar de bijzonderste kerk van Jaroslavl staat niet in dit prachtige park, maar in een verloederde arbeidersbuurt, temidden van zware industrie. Daar staat namelijk de kerk van Johannes de Doper, geheel gebouwd uit baksteen en bekroond met een recordaantal van vijftien toppen. Het is een bijzondere verschijning: de combinatie van de grillige bakstenen en vele torens en gekleurde toppen. Het lijkt niet te kloppen, zo’n ruw en tegelijkertijd sierlijk uiterlijk – maar dat is typisch Russisch, zoals deze schitterende kerk ook in een onooglijke wijk staat. 

Diepgewortelde spiritualiteit 

De Russische kerkarchitectuur blijft verbazen, en dan moet het hoogtepunt nog komen: het klooster van Sint Sergius in Sergiev Posad, ook wel bekend als het Vaticaan van Rusland. Op slechts twee uur rijden vanaf Moskou ligt dit complex voor Russische begrippen op een steenworp afstand van de hoofdstad, en dat merk je aan de drukte. Het is een komen en gaan van kersverse ouders met hun baby’s, gesluierde vrouwen en koorknapen die achter de vele nodige priesters aanlopen.

Voor een ogenschijnlijk onbelangrijk gebouwtje, dat met zijn roze kleur wat wegheeft van een banketgebakje, staat een enorme rij. Hierbinnen ligt een waterput, die op magische wijze zou zijn ontstaan tijdens een belegering van het klooster. Die magie trekt dagelijks vele Russische pelgrims, die ondanks 80 jaar communisme weinig hebben ingeboet in spiritualiteit. Zodoende wordt er ook elke dag, van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat, een dienst gehouden in de centrale kathedraal. Het is niet ongewoon dat bezoekers de gehele dienst bijwonen. Een bezoek aan het klooster is, net als aan de rest van de Gouden Ring, een fascinerende ervaring. Je leest vaak dat Rusland een land vol tegenstellingen is, en nergens is dat duidelijker te zien dan in de dorpen en steden van de Gouden Ring: oud en nieuw, mooi en lelijk, modern en traditioneel – hier komt alles samen.
 

Bezoek de steden van de Gouden Ring tijdens de 14-daagse reis door Rusland.