Wanneer je met Djoser langs de oostkust van Brazilië reist, kun je in Recife sporen vinden uit de tijd dat de stad nog Mauritsstad heette.
Johan-Maurits van Nassau, in Nederland vooral bekend als bouwer van het Haagse Mauritshuis, voerde als gouverneur-generaal van ‘Nederlands- Brazilië’, ruim drie eeuwen geleden het bewind over de toenmalige kolonie. Een bewind dat bij de Brazilianen een verrassend positieve indruk blijkt te hebben achtergelaten.
Het vaderlandse koloniale verleden in Indonesië, India, Sri Lanka, Suriname, New York en de Nederlandse Antillen doet bij de meeste Nederlanders wel een belletje rinkelen. Veel minder gesneden koek is de koloniale geschiedenis van Recife, waar Johan-Maurits in opdracht van de West-Indische Compagnie in 1637 aan land stapte met in zijn kielzog een gezelschap van schilders, kroniekschrijvers en intellectuelen die als eersten de Nieuwe Wereld in kaart brachten. Johan-Maurits van Nassau was een verlicht bestuurder en diplomaat. Hij bracht de stad kunsten en wetenschappen, godsdienstvrijheid en het eerste parlement van de Nieuwe Wereld.
De nederzetting werd onder zijn bewind een belangrijke stad met dijken, geplaveide straten en een waterhuishouding. Ook verrees hier de eerste synagoge van Amerika. De Nederlandse koloniale tijd eindigde in 1654, toen de Portugezen het laatste garnizoen Hollanders op de Monte Guararapes versloegen. Maar als echte Hollander dwong de voormalige kolonisator de Portugezen nog jaren in goudstaven te betalen voor de aangelegde infrastructuur, waaronder de eerste brug van Zuid-Amerika: de Ponte Mauricio de Nassau die nog steeds twee historische delen van Recife verbindt.
Vandaag vind je in het stadsmuseum in het Forte das Cinco Pontas (vroeger Fort Frederik- Hendrik) nog een cartografisch overzicht van de stichting van Mauritsstad en ook het Museu do Estado, Fort De Bruyne (Do Brum) en Fort Oranje, op het eiland Itamaraca, tonen tastbare resten van de Nederlandse koloniale aanwezigheid. Voor het indrukwekkende Fort Oranje, dat bij vloed gedeeltelijk in zee ligt, worden 2002 en 2003 belangrijke jaren. Men hoopt dan, tijdens archeologische opgravingen in samenwerking met de Universiteit van Amsterdam, op veel vondsten uit de Nederlandse tijd. Er zijn ook plannen om het fort met Nederlandse steun te restaureren.
Onze reizen naar Brazilië.
